Idiomy to zwroty, które trudno jest przetłumaczyć na język obcy. Słowa wykorzystane w idiomie osobno znaczą co innego, ale złożone wspólnie tworzą nową jakość, której absolutnie nie wolno przekładać w sposób dosłowny. Przykłady polskich idiomów? Na przykład flaki z olejem. Albo rzucać grochem o ścianę. Dla obcokrajowca problemem może być zrozumienie, że flaki zanurzone w oleistej mazi oznaczają przeraźliwą nudę, a rzucanie grochem o ścianę jest wyrazem bezsilności.
Z kolei dla Polaków niektóre idiomy angielskie również mogą wydawać się czymś absurdalnym. Oto kilka przykładów popularnych zbitek na które natknąć się można w rozmowie z tzw. native speakerem i które warto znać.
Cold turkey – w dosłownym tłumaczeniu zimny indyk. Jednak jeśli usłyszymy ten idiom w rozmowie czy natkniemy się na niego w tekście, nie oznacza to, że rozmawiamy o zamrożonym drobiu. To go cold turkey oznacza rzucić z dnia na dzień jakiś nałóg. Samo cold turkey oznacza efekt nagłego odstawienia narkotyków.
Rule of thumb – zasada kciuka…?! Brzmi niedorzecznie, prawda? Jednak po przetłumaczeniu zobaczymy, że wprawdzie o zasadę tu chodzi, ale z kciukiem niewiele to ma wspólnego… Dlaczego więc ten właśnie palec znalazł się w tym idiomie? Chodzi o to, że dawniej długość (np. w stolarstwie) mierzono właśnie kciukiem. Obecnie chodzi tu o ogólną prawdę, zasadę, coś co ma praktyczne zastosowanie, chociaż niekoniecznie musi być bardzo precyzyjne.
Na przykład: A good rule of thumb is that a portion of rice is two handfuls. (Według dobrej ogólnej zasady dwie garści ryżu to jedna porcja).
To blow off steam – a więc wypuścić parę, wyluzować trochę i spuścić z siebie złe emocje. To akurat sformułowanie dosyć bliskie polskiemu odpowiednikowi. Ale już następny idiom będzie trudny do przetłumaczenia.
Bo co może oznaczać cut somebody some slack? Slack oznacza luźny, poluzowany albo po prostu niedbały (np. slack management). Jednak w tym wyrażeniu oznacza to prostu danie komuś odrobinę luzu, odpuszczenie komuś.
Jeśli coś wydarza się once in a blue moon to oznacza, że jest to niezwykłe rzadkie zjawisko (coś jak polskie raz na ruski rok).
Let your freak flag fly – czyli pozwól powiewać swojej fladze wariata, dziwaka. Krótko mówiąc: bądź dumny ze swojej wyjątkowości, odmienności.
Step up your game – wbrew pozorom nie ma to nic wspólnego z grą, graniem czy też stopniami albo krokami. Jeśli ktoś sugeruje, że powinniśmy step up our game to znaczy, że mamy poprawić swoje wyniki, pracować ciężej, rozwijać się. (If you want to win, you have to step up your game).
Ale to raczej nie nastąpi jeżeli jesteśmy under the weather. Nie, nie chodzi tu o pogodę. Jeśli ktoś oznajmia, że jest under the weather, to po prostu trochę chory, niedysponowany.
Za to kiedy się wykurujemy i wrócimy do formy, będziemy look like a million dollars (albo million bucks). Czyli będziemy wyglądać jak milionów dolarów albo milion dolców/baksów.
(ma)
